Ontdek het verborgen Venetië: verborgen plekken om te bezoeken in de stad

In de ogen van de wereld zijn kanalen, gondels en bruggen wat de stad Venetië het meest kenmerkt. Wat velen echter niet weten, is dat er verborgen hoekjes zijn met onverwachte schatten en fascinerende verhalen, die in staat zijn om een minder bekende maar even betoverende kant van de lagunestad te onthullen.

Naast de beroemdste attracties is er in feite een ongewoon en geheim Venetië, dat wacht om ontdekt te worden.

De crypte van San Zaccaria: een reis naar de Venetiaanse ondergrond

Verborgen onder de majestueuze kerk van San Zaccaria, bewaart de gelijknamige crypte – vaak overstroomd door hoog water – eeuwen geschiedenis en kunst en biedt een unieke en enigszins ongewone ervaring in de Venetiaanse ondergrondse.

De crypte van San Zaccaria, daterend uit de negende eeuw, is in feite een zeldzaam voorbeeld van romaanse architectuur in Venetië, met zijn kruisgewelven, ondersteund door Griekse marmeren zuilen, die een bijna mystieke sfeer creëren.

Hier liggen de overblijfselen van acht Venetiaanse doges, die getuigen van het historische belang van deze plek, en de oude fresco’s die de muren versieren, hoewel beschadigd door tijd en vochtigheid, vertellen bijbelse verhalen en het leven van San Zaccaria. Bovendien zorgt het zachte licht dat door de smalle ramen filtert voor een spel van schaduwen en reflecties op het water dat af en toe de vloer binnendringt, en biedt degenen die het bezoeken een surrealistisch schouwspel.

Joods getto van Venetië: geschiedenis en cultuur

Het Joodse getto van Venetië, opgericht in 1516,  is het oudste ter wereld en vertegenwoordigt een fundamenteel hoofdstuk in de geschiedenis van de lagunestad. Deze wijk, in feite gelegen in de wijk Cannaregio, is een labyrint van smalle straatjes en verborgen velden dat eeuwen geschiedenis, cultuur en veerkracht van de Venetiaanse Joodse gemeenschap omvat.

En dan te bedenken dat de term “getto” hier vandaan komt! Het gebied, ooit de thuisbasis van gieterijen (“geti” in het Venetiaans), werd in feite de aangewezen plaats voor de gedwongen verblijfplaats van Joden. Gelukkig bloeide de Joodse gemeenschap, ondanks de beperkingen, waardoor een rijke cultuur ontstond die vandaag de dag nog steeds wordt weerspiegeld in de architectuur en tradities van de buurt.

Als u door het getto loopt, kunt u vervolgens de vijf historische synagogen bewonderen, verborgen in ogenschijnlijk gewone gebouwen, elk representatief voor een andere Joodse traditie, respectievelijk Duits, Italiaans, Spaans, Levantijns en Sefardisch.

Een ander opvallend kenmerk van het getto zijn de ongewoon hoge paleizen. Vanwege ruimtegebrek werden de gebouwen in feite omhoog gebouwd, waardoor wat sommige historici de eerste “wolkenkrabber” in Europa noemen, ontstond.

Tegenwoordig is het getto een levendige wijk met koosjere winkels, traditionele restaurants, het Joods Museum en het ontroerende Holocaustmonument. Het is een plaats van herinnering, maar ook van het dagelijks leven, waar de Joodse gemeenschap blijft bloeien en bijdraagt aan het rijke culturele mozaïek van Venetië.

Verborgen eilanden: San Lazzaro degli Armeni en San Michele Island

Weg van de drukte van Venetië, bieden de eilanden San Lazzaro degli Armeni en San Michele andere ervaringen dan normaal, elk met zijn eigen merkwaardige en fascinerende geschiedenis.

Het eiland San Lazzaro degli Armeni, slechts 3 hectare groot, is een echt cultureel juweel; sinds 1717 is het de thuisbasis van een Armeens klooster, gesticht door de monnik Mechitar, en herbergt het een van de belangrijkste bibliotheken met Armeense manuscripten ter wereld, met meer dan 170.000 volumes in de taal. Het klooster staat ook bekend om zijn museum, dat een uitgebreide collectie Armeense kunst tentoonstelt, waaronder een Egyptische mummie uit de zevende eeuw voor Christus.

De schoonheid van het eiland en zijn culturele rijkdom hebben door de eeuwen heen  talloze illustere bezoekers getrokken, waaronder Lord Byron, die er een paar maanden verbleef om Armeens te studeren.

Vandaag de dag blijven monniken de Armeense cultuur behouden en produceren ze zelfs handwerk zoals de beroemde Vartanush, een rozenlikeur.

Het eiland San Michele van zijn kant is de monumentale begraafplaats van Venetië. Opgericht in de negentiende eeuw om het probleem van de begrafenis in de Serenissima op te lossen, is het eiland in de loop der jaren een plaats van diepe rust en reflectie geworden. De begraafplaats met zijn renaissancekerk van San Michele in Isola is in feite een echt openluchtmuseum, vol beeldhouwwerken en grafmonumenten van grote artistieke waarde.

Tal van illustere persoonlijkheden rusten hier ook, waaronder de componist Igor Stravinsky, de dichter Ezra Pound en de Venetiaanse schilder Emilio Vedova.

Acqua Alta Boekhandel

Een andere verborgen schat in het stadscentrum is zeker de Acqua Alta Bookshop in Venetië, een plek die leesliefhebbers van over de hele wereld betovert. Deze unieke ruimte staat bekend als “de mooiste boekhandel ter wereld” en past zich op creatieve wijze aan de uitdagingen van het hoge water van Venetië aan.

Binnenin vinden nieuwe en gebruikte boeken hun plaats op ongebruikelijke plaatsen zoals badkuipen, gondels en zelfs in een oude roeiboot, allemaal om de boeken te beschermen tegen frequente overstromingen. Deze ingenieuze oplossing heeft niet alleen honderden boeken gered, maar heeft zeker ook bijgedragen aan het creëren van een surrealistische en fascinerende sfeer, zeer gewaardeerd door bezoekers die zo kunnen verdwalen tussen stapels boeken die tot aan het plafond reiken, verborgen hoekjes vol boeken in verschillende talen kunnen verkennen en kunnen genieten van het uitzicht op de grachten vanuit de etalages van de boekhandel.

Scheve klokkentorens en geheime kerken

Zoals nu duidelijk wordt, verbergt Venetië architecturale curiositeiten die zelfs de meest oplettende bezoekers verrassen.

Hiervan vallen de vier scheve klokkentorens van de stad zeker op:

1. San Pietro di Castello, gebouwd in 1463, is de minst hellende van de vier en valt op door zijn Istrische stenen bekleding.
2. San Giorgio dei Greci, gebouwd tussen 1587 en 1592, wordt geassocieerd met de Grieks-orthodoxe kathedraal en biedt een uniek uitzicht op het Venetiaanse landschap.
3. Santo Stefano, met een helling van minstens twee meter, is een van de hoogste en meest tot de verbeelding sprekende klokkentorens van de stad.
4. San Martino in Burano, 53 meter hoog en met een hellingshoek van 1,83 meter, ligt op het eiland Burano en heeft door de eeuwen heen talloze restauraties ondergaan.

Deze klokkentorens, gekanteld door de verzakking van de grond tijdens hun constructie, bieden een ongewoon perspectief op de Venetiaanse skyline en zijn stille getuigen van de geschiedenis en architectonische uitdagingen van de lagunestad.

Naast de klokkentorens is Venetië echter ook bezaaid met kleine verborgen kerken, elk met zijn eigen geschiedenis en architectonische schoonheid. Deze kerken, vaak over het hoofd gezien door de meest populaire toeristische routes, bieden een unieke kans om Venetiaanse heilige kunst te ontdekken in een sfeer van rust en meditatie, die vandaag de dag nog steeds authentiek wordt ervaren door de bewoners van de lagune.

Venetiaanse curiosa: ontbrekende huisnummers en straatnaamborden

Venetië is een stad die nooit ophoudt te verrassen, zelfs tot in de kleinste details van haar stedenbouw. Een merkwaardig voorbeeld worden weergegeven door de ontbrekende huisnummers op het San Marcoplein, waar je plotseling van nummer 21 naar 40 gaat.

Deze sprong in nummering heeft een interessante geschiedenis: in 1902, vóór de ineenstorting van de klokkentoren van San Marco, werden 18 houten winkels aan de voet van de toren gesloopt om structurele controles te vergemakkelijken. Toen de klokkentoren werd herbouwd, werden deze winkels echter niet gerestaureerd, waardoor er een “leegte” in de huisnummering achterbleef die tot op de dag van vandaag voortduurt.

Een ander karakteristiek element van het Venetiaanse stadslandschap zijn de “nizioleti“, of de typische straatnaamborden van de stad. Deze borden, geschilderd in zwart op een witte achtergrond, geven niet alleen de namen van straten en plaatsen aan, maar vertellen ook verhalen en anekdotes met betrekking tot de Venetiaanse toponymie. Van de naam van een oud ambacht dat in dat gebied werd beoefend, tot een belangrijke historische gebeurtenis, tot lokale legendes en curiosa, de nizioleti zijn zeer geliefd bij de Venetianen vanwege hun diepe band met de tradities van de stad.

De “Heksenwekker”

Een van de meest fascinerende legendes van Venetië, die van de “Heksenwekker” in de Calle della Toletta verdient zeker een speciale vermelding.

Volgens de overlevering woonde in deze straat een heks die  zeer gevreesd werd door de bewoners van de buurt; er werd gezegd dat ze magische krachten bezat en een speciale klok gebruikte om haar spreuken uit te voeren. Volgens de legende besloten de inwoners van de buurt op een dag, geïrriteerd door haar wandaden, haar te confronteren. De heks, die zich zo bedreigd voelde, betoverde het horloge nog een laatste keer voordat ze voor altijd verdween, en vanaf dat moment bleef de wekker ingebed in de muur van de calle. Er wordt nog steeds gezegd dat zijn handen op een mysterieuze manier bewegen, alsof ze worden geleid door een bovennatuurlijke kracht.

Deze oude klok, zichtbaar wandelend langs de Calle della Toletta, is een bezienswaardigheid geworden voor bezoekers en de lokale bevolking, een symbool van  de Venetiaanse folklore dat u uitnodigt om na te denken over de dunne lijn tussen realiteit en fantasie die de lagunestad kenmerkt.

De gebroeders Lumière in Venetië

De link tussen Venetië en cinema heeft diepe wortels, die teruggaan tot het begin van de zevende kunst.

In 1896 maakten de gebroeders Lumière, bekend als de pioniers van de wereldcinematografie, de eerste bewegende film van het Canal Grande. Deze korte film, die het dagelijkse leven en de unieke sfeer van de lagunestad vastlegde, markeerde het begin van een blijvende liefde tussen Venetië en de cinema.

Tot op de dag van vandaag houdt Venetië deze traditie levend door zijn beroemde filmfestival, het oudste ter wereld, en dankzij multiplexen zoals de Giorgione en de Rossini, die al generaties lang kwaliteitsprogramma’s aanbieden.

Maar dat is nog niet alles: Venetië, met zijn unieke licht en adembenemende landschap, blijft een bron van inspiratie voor filmmakers en kunstenaars van over de hele wereld. De stad zelf wordt vaak omgetoverd tot een natuurlijke filmset, waarmee hij zijn liefdesrelatie met cinema bestendigt die meer dan een eeuw geleden begon met de gebroeders Lumière.

Het ontdekken van deze verborgen plekken en verhalen biedt een diepere en meer authentieke ervaring van Venetië, waardoor je in contact kunt komen met de ware ziel van de stad.